Op het plaatje hierboven staar je de witte dood in het gezicht. Het is de plek helemaal achter in het Ferwalltal in hoog boven Obergurgl waar de in München woonachtige Nederlander Bart Bongaards zaterdag om het leven kwam. De officiële analyse van de lawinecommissie is nu binnen en die is echt wel schrikken.
Over dit terrein is de groep splitboarders met twee Nederlandse op de Arlberg woonachtige gidsen het langgerekte dal ingetrokken. Niet een situatie waarin je denkt onheil tegemoet te gaan als je zo over de polletjes (bergden) glijdt met je vellen.
Even verderop dit beeld. Absoluut geen diep poedersneeuwpakket waar je nu bang van zou worden.
Ergens heeft de groep pauze gehouden en voor het verder trekken ook nog netjes een sneeuwprofiel gegraven. Vervolgens is de groep met grotere tussenafstand verder getrokken. Dit duidt erop dat er tenminste het bewustzijn was van de steilere flanken aan weerszijden. het zijn de wanden waartegen in de ijstijd het ijs heeft geschuurd en waar sneeuw eigenlijk geen grip op krijgt. De mannen op de foto’s zijn de leden van de lawinecommissie een dag na het ongeluk. Hier zie je het perspectief van hoe de groep de onheilsplek naderde. Compleet unheimisch. Of het echt mistig was zaterdag weet ik niet. Met mist denk ik dat het lastig is je goed te oriënteren met je stijgspoor. Op de foto zie je rechts flanken die duidelijk veel minder steil zijn dan de kritieke 30 graden. Het is niet te zien of een omtrekkende beweging daarlangs een optie zou zijn geweest en al was het zo is het nog de wijsheid achteraf die iedereen wel kan hebben.
Nu komt de schok van de analyse zoals opgeschreven door Peter Nairz: de kritieke sneeuwlaag die in een profiel ter plekke is gevonden is héél oud. Op een korst van vastgevroren dooisneeuw werd een laagje korrelig materiaal (meestal rijp ontstaan tijdens koude vochtige nachten) gevonden uit september! De commissie spreekt van een “Altschneeproblem”, een oude-sneeuw-probleem. Ik erken ruiterlijk dat dit nieuw voor me is. Ik zou ook nóoooit hebben gedacht dat een situatie uit september eind november een lawine zou veroorzaken. Oorzaak is vermoedelijk dat de korrelige laag ook weer is afgesloten door een dunne harde laag dooisneeuw.
Als je dan ook nog ziet dat het pakket sneeuw dat is losgescheurd doordat de mannen onderen aan de helling passeerden op sommige plekken tweeënhalve meter hoog is, dan weet je het wel. Deze lawine had zoveel tijd op gang te komen dat ze van een Schneebrett (80km/u) over kon gaan in een stuifsneeuwlawine (tot 300km/u). Vier van de tien groepsleden werden gegrepen waaronder een van de berggidsen. Twee groepsleden werden tegen of langs rotsen geblazen waardoor levensgevaarlijke verwondingen ontstonden. De Nederlander overleed ter plekke. Een 40-jarige Engelsman overleed een dag later in het ziekenhuis van Innsbruck.
Het is duidelijk dat de lawinecommissie zeer zelden een dergelijke lawine meegemaakt heeft…
Leider stellt sich somit heraus, dass das vom Frühwinter bekannte Altschneeproblem in hochalpinen, vornehmlich schattigen Regionen, dort wo sich Septemberschnee halten konnte, sehr ernst zu nehmen ist. Die hohe Störanfälligkeit überraschte uns! Wir werden während der kommenden Tage Schneedeckenuntersuchungen in großen Höhen auch in den anderen Expositionen durchführen, um ein klareres Bild über das Altschneeproblem zu erhalten.
De suggestie wordt gewekt dat vooral aan het begin van de winter die “oude problemen” voor ellende kunnen zorgen. Je kunt je voorstellen dat later in de winter als vele tonnen sneeuw op de oude lagen drukken, die oude glijlagen toch gaan binden of gewoon zorgen dat een “breuk” in die oude laag niet optreedt simpelweg omdat je ski’s er niet in steken. Het is puur tragisch wat er is gebeurd en je kunt het de gidsen amper verwijten dat ze iets over het hoofd zagen wat zelfs oude rotten sterk verrast.
14 reacties
Gesloten voor reacties.