verlaagdeprognose

Morgen komt dan eindelijk mijn winterverwachting. Die wil ik leuk en luchtig houden. Daarom vandaag voor de liefhebbers een artikel met achtergrond bij mijn prognose morgen. Ja we gaan het weer hebben over de zonnevlekcyclus. En we beginnen met een mooi plaatje (bron) van hoe NASA er de afgelopen jaren heerlijk naast heeft gezeten keer op keer op keer. In juni 2010 heette het nog dat na een wat zwakkere cyclus 23 een nieuwe sterke cyclus 24 zou volgen. Na vele neerwaartse correcties kwam pas in juni 2013 de definitief lage prognose die nu ook vrij netjes is uitgekomen.

solar2709

Kijk maar! Er is in 2015 net weer en puntje bijgekomen. Waar zitten we nu dus? Op het punt van snelste daling van het aantal zonnevlekken naar het nieuwe minimum dat in 2019 wordt verwacht. Geniet van elk van deze eb en vloed fasen want in een mensenleven maak je er maximaal 9 van mee.

archibald_cycle24_image2

Waar brengt ons dit? Welnu we lijken qua zonneactiviteit terug in 1806 want cyclus 22, 23 en 24 en matchen perfect met cyclus 3, 4 en 5. Daarmee zouden we dan terug zijn in het Dalton minimum (1790-1830). Hoe koud was dit minimum in de Nederlandse winters.

winter-anomaly

Laat mij nu net op internet dit artikel ontdekt hebben met grafieken voor Nederland voor de hele Kleine IJstijd! We lezen daar:

De wintertemperatuur was in Nederland gedurende de Kleine IJstijd gemiddeld 0,88° lager dan tijdens de 20e eeuw. Het Maunder Minimum had een afwijking van -1,06°, het Dalton Minimum -1,03° en het Spörer Minimum -0,81°

Het Dalton minimum had ook het jaar zonder zomer 1816 maar dit werd veroorzaakt door de Tambora vulkaanuitbarsting in 1815. Dat schijnt weer minder effect te hebben op de wintertemperaturen dan de zomertemperaturen. De afwijking in deze grafieken is ten opzichte van de gemiddelde temperatuur van de hele twintigste eeuw en dat betekent dat je ten opzichte van het gebruikelijke klimaattijdvak 1980-2010 nog wel 0,35ºC mag aftrekken waardoor we op -1,4ºC komen voor zowel Dalton als Maunder minimum.

Winter1709

Mooie kaart he? Het is de afwijking ten opzichte van het gemiddelde over 1971-2000. Zo zie je dus dat strenge winters altijd vele graden meer afwijken dan de altijd kleine klimaatschommelingen. Alleen wat dat betreft is sowieso onwetenschappelijk als iemand zegt dat er in de toekomst helemaal geen Elfstedentochten meer komen, want zelfs met een lineaire opwarming van 1,5ºC is een neerwaartse afwijking zoals in 1708-1709 ruim royaal genoeg om de tocht der tochten mogelijk te maken. Op Wikipedia lees je van alles over superwinters die 1963 en 1947 doen verbleken en die dus ook gewoon in de 21e eeuw mogelijk zijn zelfs als je de sterke invloed van de zon en de oceanen op het klimaat ontkent.

Twee van deze winters vallen in het Maunder Minimum van 1645-1715. Er zijn astronomen die beweren dat we naar een zonnevlekloze fase gaan die je alleen met deze zeer koude periode kunt vergelijken. Laten we vooralsnog aanhouden dat we een herhaling van het Dalton minimum krijgen. Maar in de gemiddelde afwijking van de wintertemperatuur in Nederland maakt dat niet zo heel veel uit. Hier boven zeiden we al -1,4ºC voor beide perioden.

koudeblob

Wat gaat dit voor ons nu allemaal betekenen? Stel we zitten weer in een Dalton minimum en onze wintertemperaturen gaan de tussen 2005 en 2035 dus -1,4ºC lager uitpakken dan in de voorgaande klimaatfase. Stel de huidige El Ninjo is een laatste flink eruit puffen van de warmte die in de afgelopen decennia in de oceanen is verzameld en die nu net als met thermiekbellen op een zonnige dag als vandaag juist worden veroorzaakt doordat de afkoeling van de bovenlucht als is begonnen. Hoe hard kan het dan gaan? En in welke jaar mag je de neerwaartse knik in de nu al 18 jaar en 8 maanden (data UHA) vlakke temperatuurgrafiek verwachten? Eerder al schreef ik dit artikel over de sterke aanwijzingen dat de AMO nu definitief negatief geworden is en dit artikel over een mogelijk synchroniserend verband tussen de NAO en de zonnevlekcyclus. Vele stoplichten lijken dus op groen te staan voor een koude winter. Maar is het komende winter al raak? Dat zou natuurlijk grappig zijn gezien het feit dat ik op 16 november 2012 mijn “klassieke” artikel schreef: Komen de echt bitterkoude winters pas na 2014?

Schermafdruk 2015-09-18 11.05.29

Ik zit al de hele zomer te kijken naar grafieken als deze met in mijn ogen een neerwaartse trend sinds 2005 die alleen in de fase 2012-2015 even onderbroken lijkt door een korte maar felle opwarming. We hebben ook in 2013 en 2015 hittegolven gehad en 2007-2012 niet.

Pakken we ook deze er nog even bij van het artikel Is broeikastheorie nog wel te rijmen met vierde absolute kouderecord in juni in Twente? dat ik op 16 juni postte. Scroll maar even terug naar boven en zeg zelf of jij niet ook de overeenkomst tussen de golf tussen 2010 en 2015 verdacht veel vindt lijken op de curve van de huidige zonnevlekcyclus 24. En persoonlijk vind ik de temperatuurcrash tussen 2014 en 2015 heftig. Ja dit is cherrypicking en pakken we een grafiek van de dagen van de hittegolf afgelopen zomer zie je natuurlijk niet zo’n crash. Waarom het ook cherry picking is, is omdat je in eerdere zonnevlekcycli niet zo’n mooie spiegeling in het temperatuurverloop ziet (pak dit schitterende artikel met mooie op jaartal ingezoomde grafieken er maar bij). Bij eerder eerdere warmte en kouderecords zie je dan vaak wel weer mogelijke verbanden met andere cycli zoals AMO en PDO. Maar is dat niet al te dol om bij klimaatovergangen gewoon de cyclus erbij te pakken die je verhaal bevestigt en de anderen te verdoezelen?

Schermafdruk 2015-09-27 11.45.41

Het toeval wil dat ik net eergisteren een paper uit 2014 ontdekte dat mijn vermoeden dat je mag cherrypicken voorzichtig ondersteunt! Het gaat om een paper in Nonlinear Processes in Geophysics met de pittige titel en inhoud Trend analysis using non-stationary time series clustering based on the finite element method. Auteurs zijn M. Gorji Sefidmazgi, M. Sayemuzzaman, A. Homaifar, M. K. Jha en S. Liess. Zij hebben met wiskundige technieken (altijd sceptisch zijn – want met data kun je eindeloos goochelen) voor North Carolina de periode 1950-2010 in geclusterde jaren verdeeld waarin een bepaalde trend te destilleren is. Op die manier kregen ze 6 tijdvakken (5 en 6 hebben nauwelijks een knik maar je ziet het streepje) waarin “iets aan de hand lijkt”.

pdo-amo

Vervolgens hebben ze precies zoals ik het voorstel zitten cherrypicken tussen alle bekende cycli om te kijken of je – zoals Einstein het van de wetenschap verwacht – met een minimaal aantal cycli toch het hele verloop kunt verklaren. Op deze website is al heel vaak gepasseerd de simpele formule: klimaat is AMO+PDO. Waarom jij daar in andere media weinig over hoort? Omdat beide cycli pas heel recent zijn ontdekt in 1994 en 1997 respectievelijk. Jaren nadat ik afstudeerde op klimaatmodellering (in 1991) en jaren nadat de CO2-klimaathype (ook Volkswagen wordt daar in feite nu de dupe van) al op stoom was gekomen. Deze hype werd al in 1985 geboren en toen zaten we nog midden in de sterke opwarmende fase van 1975-1998, dus neem het ze ook niet kwalijk. Het was destijds een aannemelijke hypothese.

Het tempo waarin onzin kan worden bedacht en verspreid is altijd groter dan het tempo waarin diezelfde onzin kan worden weerlegd. Het verschil in tempo is evenredig met de gemiddelde snelheid van communicatie.

Deze even tussendoor. De zesde wet van ome Henk. Vond hem vanochtend op de website van Henk Lankamp die ook die Kleine IJstijd grafieken voor Nederland (zie hierboven) heeft verzameld. Hij is echt gaaf als je erover nadenkt. Vooral het tweede zinnetje dan. Snap jij hem? Deze wet lijkt trouwens ook weer sterk op Sturgeon’s Law die zegt dat negentig procent van alles nonsens is. Dus ook van mijn verhaal hier. Haal er voor jezelf de 10% pareltjes uit waar je vrolijk van wordt of waar je iets van leert of wat ook. Jij bent de baas. Als je tenminste scepticus bent. Ben je geen scepticus maar goedgelovig…. dan ben je eerder een slaaf of knecht van je gedachten. Dit terzijde en we gaan al helemaal niet afdwalen naar de Zwarte Pieten discussie. Terug naar de materie.

Schermafdruk 2015-09-27 11.45.58

Mohammad Gorji Sefidmazgi et al hebben voor North-Carolina verzonnen dat je er met de zonnevlekcyclus (aka Schwabe cyclus) en de AMO al bent. Met de trends in deze twee variabelen verklaar je alle trends en trendbreuken voor North-Carolina tussen 1950 en 2010. Kijk maar even hierboven naar de zonnevlekken… (overal op aarde natuurlijk gelijk)…

Schermafdruk 2015-09-27 11.45.51

 

En naar de AMO die tot voor kort sterk positief was en nu duikelt (zie dit artikel) net als toen we op weg waren naar de laatste twee elfstedentochten en ook naar 1963 (maar weer niet naar 1979 – en toen was het ook een zoznnevlekmaximum – oeps). En dan kijken ze naar de 6 geindentificeerde tijdvakken in het temperatuurverloop van de staat North-Carolina die natuurlijk aan de Atlantische Oceaan ligt net als wij waardoor de AMO natuurlijk zeer relevant is. Wat zien ze:

  • There is a cooling trend during 1950–1965, which co- incides with the AMO dropping period in Fig. 10. As shown in Table 3, the ensemble average of trends in NC temperature is equal to −0.007 (◦C month−1) and trends in the AMO index −0.001 (◦C month−1).
  • During 1965–1970 (cluster 2), the trend is positive. However, during this period, the AMO index continued to decrease, which is in contradiction with the positive trend in cluster 2. Nevertheless, comparing the trend in cluster 2 with solar activity, as in Fig. 11, shows that during this period solar activity increases, which coincides with the temperature increase in cluster 2. This comparison shows that the temperature increase could be due to an increase in solar activity. The ensemble average trend in NC temperature is 0.0107 (◦C month−1) and the trend in AMO is −0.007 (◦Cmonth−1). After 1970, the AMO index has increased and at the same time the NC climate in cluster 2 has risen, too.
  • During 1976–1990, NC climate is in cluster 3, with a smaller trend compared to cluster 2. We can observe that during the same period, the AMO index is negative but increasing with a positive trend. The AMO trend is 0.001 (◦C month−1) and the ensemble average trend in NC temperature is 0.0047 (◦C month−1).
  • There is a negative trend in cluster 4 during 1990– 1998. During this period the AMO index and solar activity decreases. Trends in AMO, solar irradiance and
    the NC temperature are −0.007 (◦ C month−1 ), −0.0012 (watt m−2 × month) and −0.0133 (◦C month−1), respectively. Thus, the negative trend in temperature may be due to the negative trends in the AMO and the solar irradiation.
  • Clusters 5 and 6 in NC have a very small negative and positive trend during 1998–2009. The AMO index oscillates around 0.2 (◦C month−1) in this period and does not have a notable trend.

De Zesde wet van ome Henk of hebben ze een punt? Zeg jij het maar! Mij versterkt het in mijn lef (want weer voorspellen is niets anders dan lef hebben) om echt te denken dat wat we in Nederland zien de laatste jaren kan worden samengeval als een afkoeling sinds 2005 die via wat voor een mechanisme ook even is onderbroken door een warme golf als gevolg van de zonnecyclus 24. Wat de zonnevlekken betreft zijn we nu weer terug bij winter 2011-2012 en dat betekent…

Tsjakka! Dat dit (flashback) weer mogelijk is. Maar kijkend naar de vele dieper uitzakkende nachten deze zomer al dan destijds voor de piek van cyclus 24 zie ik ook wel een aanval op de laagste temperatuur in Nederland ooit gemeten in 1942 gebeuren. In het Gelderse Winterswijk werd het toen -27,4ºC. Aangezien we het Nederlandse warmterecord uit 1944 deze zomer op een haar na gemist hebben, mag het winterrecord ook nog wel even blijven leven. Wat is dat toch met die tweede wereldoorlog?

Schermafdruk 2015-09-27 14.45.21

Laten we daarom afsluiten met deze top 10 koudste nachten in Nederland sinds 1901 (Winterswijk is geen KNMI station en daarom niet vermeld). De topwinters 1947 en 1963 ontbreken. Dus zeer koude nachten zeggen nog niets over het verloop van de hele winter (dat verklap ik morgen pas). Zie je dat we in winter 2012-2013 nog een fors koude nacht hadden? 16 januari 2013 werd het -18ºC in Herwijnen. Is het niet schitterend om te zien dat we sinds de elfstedentochten van 1985, 1996 en 1997 eigenlijk al sinds 2009 weer in de race zijn? Kijk zelf maar op weergegevens.nl. Goed maar als opwarmertje voor morgen doe ik bij deze al de boude voorspelling dat we in de komende winter tenminste één nacht krijgen tussen de -22,9ºC van 2012 en de -27,4ºC van 1942. En als die laatste toch zou sneuvelen dan eet ik graag mijn hoed op (of zwem ik in een wak). Als je bedenkt dat de Elfstedentocht in 2012 net wel net niet gereden had kunnen worden weet je ook wat deze boude voorspelling alleen al zou kunnen betekenen. Nog één nachtje slapen nu. Morgenmiddag is ie er en dan een stuk korter en meer Jip en Janneke dan vandaag!


Hajo

Hajo Smit studeerde in 1991 cum laude af als meteoroloog, milieu- en klimaatdeskundige. Hij stopte na 3 "hele bijzondere" dagen bij het KNMI met zijn eerste academische baan en werd skileraar en natuurgids. Tussendoor was hij actief als tekstschrijver en vertaler. Aan het einde van het millennium werd hij even een grootheid in het Nederlandse inline skaten als hoofdredacteur van een skate magazine en organisator van een groot Red Bull event in Valkenburg. Na een seizoen als mountainbikegids in Griekenland en Oostenrijk begon hij in de winter van 2006 te bloggen op het snijvlak van wintersport en winterweer. Die winter in Königsleiten leerde Hajo in Oostenrijk ook paragliden. Tussen 2011 en 2017 nam zijn eigen website wintersportweerman.nl gewoon vanuit Nederland een zeer grote vlucht. In december 2017 verhuisde hij naar Oostenrijk om het paragliden weer op te pikken en tandempiloot te worden. Tijdens covid viel de sponsoring van wintersportweerman weg en werkte Hajo acht maanden in Nederland als klusser. De covid-winter 2021 verbracht hij in Hinterglemm waar hij ook weer actief werd als tekstschrijver. Wintersportweerman.nl behaalde dat seizoen een gigantisch bezoekersrecord van 70.000 unieke bezoekers op een dag. Sinds de zomer van 2023 runt Hajo in Zell am See Kaprun zijn eigen tandemparagliding bedrijf vip-paragliding.com.

14 reacties

Gesloten voor reacties.