Of de wintersport stabiel kan blijven met de financieel-economische crisis zullen we de komende jaren ontdekken. Wordt het weer minder massaal en meer elitair? Juist uit Zwitserland dat natuurlijk te kampen heeft met de dure Frank komt nu een mooi initiatief: gratis skiles voor jeugdigen vanaf jaargang 1995 bij boeking Lees meer…
Halve meter poeder in Zwitserland
Om te beginnen kijken we nog even kort terug op de gevallen sneeuw van afgelopen zondag/maandag. Als we de eerdere sneeuwverwachting nog even uit ons geheugen peuteren zou het maximum in Wallis komen te liggen met zo’n 75 cm verse sneeuw en in Oostenrijk zo’n 15-20 cm. Die 75cm is niet gehaald maar de Oostenrijkse prognose is lokaal nog overtroffen. Getuige ook de berichten van Hajo uit Königsleiten. Een rondje “langs de velden” levert onderstaande (maximale) getallen aan verse sneeuw op:
Als we het vizier weer naar voren richten, dan valt voor vandaag de situatie boven Noord Spanje en de Pyreneeën op. Er valt daar nogal wat neerslag. Een kanttekening hierbij wat de vorstgrens betreft: 1800 meter. De sneeuwgrens zal naar verwachting op zo’n 1500 meter liggen. De veroorzaker is een hoogtelaag dat van de Costa Blanca naar de Golf van Biskaje trekt.
Neerslag Noord Spanje en Pyreneeën
Daarna gebeurt er voor de wintersporter niet veel. Echter, het hierboven genoemde hoogtelaag snoert zich af en verplaatst op zaterdag via Frankrijk naar het oosten. Op zondag komt dit boven het Alpengebied aan. Deze situatie heeft een verhoogde onstabiliteit tot gevolg waardoor zich dit weekend buien gaan ontwikkelen. Sommige buien kunnen gepaard gaan met onweer: oppassen dus! Met een vorstgrens op 2200 meter levert dit echter alleen sneeuw op de hoge pistes.
Sneeuwaanwas aankomend weekend
Daarna neemt het hogedrukgebied met centrum nabij Noorwegen het heft in handen en stroomt maandag-dinsdag tussen dit hoog en het wegtrekkend hoogtelaag iets koudere lucht vanuit Oost-Europa naar Oostenrijk. Zie onderstaand kaartje. (meer…)
Vandaag en morgen sneeuwVandaag start dus de oostwaartse verplaatsing van het front dat de nodige sneeuw nog gaat brengen in delen van de Alpen. Vanochtend begint het in de Franse Alpen boven 1500-1800 meter te sneeuwen, later zakkend naar 1000-1500 meter. Zwitserland is later op de dag aan de beurt en Lees meer…
Lawine St. François Longchamp
Het zoveelste verhaal over lawines, denk je misschien. Maar bekijk dan even deze video (link) van wat er vrijdagmiddag rond 15.30 uur gebeurde bij de télésiège de la Lauzière in St. François Longchamp (h/t Eric). Mozes kriebel! Dit is dus een natte-sneeuw-lawine en dan nog in de variant van de grondlawine waarbij het hele sneeuwdek tot op de onderliggende weide omlaag schuift.
Update 6 maart 7.30u: klik voor video vanuit de draaiende stoeltjeslift gefilmd!
Niemand gewond
Held van de dag is liftbediende Marie-Hélène Dulac die de lawine zeer traag op gang zag komen en die besloot geen nieuwe mensen meer in de stoeltjeslift te laten, maar de lift wel te laten draaien om de al ingestapte mensen uit de baan van de lawine te krijgen. Uiteindelijk moesten 70 mensen in een twee uur durende reddingsactie uit de lift worden gehaald. Niemand raakte gewond. De lift blijft voor de rest van het seizoen dicht (zie artikel).
Een natte-sneeuw-lawine begint met een scheur langs de hoogtelijn in de vorm van een Fischmaul (vissebek) of Lawinenmaul. In normale winters wijzen die scheuren juist op een sneeuwdek dat zich aan het stabiliseren is, bij de extreme warmte van de afgelopen dagen en de bijzondere sneeuwhoogte gaat die bek steeds verder open totdat de hele sneeuwmassa doorschuift naar het dal.
Moeder natuur
Iedereen die de afgelopen week op wintersport is geweest, heeft tenminste kleine natte-sneeuw-lawines gezien. En dan vooral buiten het pistegebied. Als natuurfreaks wel eens roepen dat pistes de onderliggende vegetatie beschadigen, roep dan maar terug dat moeder natuur er zelf ook wat van kan!
Maar deze lawines maken geen onderscheid tussen piste en offpiste. Je kunt ze ook niet triggeren met detonaties. Typisch voor natte-sneeuw-lawines is dat ze al optreden vanaf een hellingshoek van 25° en dat ze op zo’n helling dan ook veel langzamer bewegen dan de 80km/u van een “droog” Schneebrett dat bij voorkeur tussen 33° en 47° optreedt. Ze zijn ook “voorspelbaar” omdat je altijd eerst zo’n vissebek krijgt.
Omhoog kijken
Vanaf Ab berichtte uit Damüls dat er in Faschina 2 van dergelijke lawines over de piste zijn geschoven. Zelf heb ik gezien dat de Rifflsee-dalafdaling in het Pitztal elke namiddag werd afgesloten vanwege het lawinegevaar. Ik skiede de dalafdaling net rond het tijdstip van afsluiting en keek heel goed en ver omhoog of er op die steilere hellingen niet iets in beweging kwam.
Permanente studie
Na een heldere nacht (herkenbaar aan de knalharde pistes) is er ’s ochtends ook GEEN gevaar voor natte-sneeuw-lawines. En na de zachte fase – als het overdag hoogstens weer een graadje dooit en er geen dikke papsneeuw is op de piste – zijn al die vissebekken op de hellingen juist een teken dat de spanning uit het sneeuwdek is en dat er geen lawinegevaar is. Verwarrend? Ja, lawinekunde is verwarrend en daarom vereist het permanente studie!
29 januari Lungern-Schönbuel
In dit bericht van het Schweizer Fernsehen zit een mooie helikoptervideo waarin je tal van actuele grote grondlawines ziet terwijl er wordt uitgelegd dat er voor het laatst 30 jaar geleden zo veel van dergelijke lawines waren. De video is van vorig weekeinde toen het ook zo zacht was. In Les Crosets in de Portes du Soleil schoof toen een gigantische grondlawine over een piste (zie spectaculaire foto en artikel). In dat weekeinde waren er ook tal van wegafsluitingen en hadden ook de Zwitserse bergtreinen met lawines te maken (zie artikel).
“Tijdig” gewaarschuwd
Zowel in Zwitserland als in Frankrijk zijn de liftmaatschappijen “tijdig” gewaarschuwd voor het gevaar dat liftinstallaties beschadigd kunnen worden. Zie dit Zwitserse bericht van 11 februari en dit Franse bericht van 10 februari. Beide refereren aan het ongeluk van 29 januari in Lungern-Schönbuel waarbij ’s ochtends vroeg voor opening van de liften een liftmast werd geknikt door zeer traag schuiven van het sneeuwdek. Die lift moet nog dit seizoen gaan draaien met 1 mast minder en met 25 in plaats van 100 stoeltjes.
Al zoekende op “télésiège” kwam ik nog een reeks recente ongemakken en ongevallen tegen… (meer…)
Waidring Steinplatte
Het is na alle eerdere weerberichten geen verrassing meer dat het vandaag in Oostenrijk en Oost-Zwitserland een grauwe dag is. Hierboven fraaie sneeuwvlokken in Waidring. Hoe verder je naar het westen gaat, hoe meer zon! Het is heerlijk op de webcams neuzen vanochtend.
Les Lindarets - Portes du Soleil
Hierboven Les Lindarets in het Franse gedeelte van de Portes du Soleil. Heerlijke zon maar ook laaghangende cumulussen. Dat beeld zien we een beetje in de hele Franse Alpen.
Grens tussen zon en wolken oostelijk
Van het Oostenrijks weerbericht neem ik over dat het morgen nog tot in de lagere dalen licht sneeuwt in Oostenrijk. Dinsdag stijgt de sneeuwgrens naar 500 tot 1000m. Woensdag is het dan een dag met motregen in de oostelijke gebieden van Oostenrijk met een sneeuwgrens van 1600 tot 2200m. In het westen van Oostenrijk, langs de hoofdkam (Piztal!!) en aan de zuidkant kan het al mooi zonnig zijn. In Zwitserland, Frankrijk en Italië is het dan sowieso zonnig natuurlijk. Dit beeld met de grens tussen zon en wolken oostelijk van Salzburg blijft ook zo op donderdag en vrijdag.
Hieronder een vooruitblik naar de week na de krokus…. (meer…)
Tweedeling Alpen
Vandaag is het nog eens eerlijk verdeeld met wolken in alle Alpenlanden. Zelfs aan de zuidkant dringen ze door, hoewel je daar nog het meeste blauw op de webcams ziet. Fraai zijn deze cumulus lenticularis (sigaar- of lensvormige wolken) op de gletsjer van het Schnalstal, die ook wijzen op een stevige wind over de hoofdkam.
Poepiebruin
Maar dan gebeurt er iets waardoor de wintersporters die naar de Franse Alpen en naar Zwitserland en naar de zuidkant gaan poepiebruin zullen terugkeren, terwijl de wintersporters die naar Oostenrijk, Zuid-Duitsland en Tsjechië gaan de zonuren moeten gaan tellen. Voor hun wordt woensdag nog de beste dag maar ook die zal niet helemaal wolkenvrij zijn.
Afkoeling
Het leuke in Oostenrijk is dan wel weer dat je zondag nog eens 10cm sneeuw ziet neerdalen tot in de lagere dalen en misschien ook maandag nog wat. In het westelijk Alpengebied en aan de zuidkant zal het nauwelijks sneeuwen en waarschijnlijk amper bewolkt zijn. Met ook daar een zeer wenselijke maar tijdelijk afkoeling van de warmte van het weekeinde.
Bikiniski
En daarna wordt het….. warm! En kan het in Oostenrijk net als morgen en overmorgen licht regenen tot boven 1000 tot 1500m. De rest van de Alpen zweten bij grand beau. Bikiniski dus (zie artikel).
Hieronder een noodzakelijk rondje ensembles om te zien hoe het verder gaat… (meer…)
Klik voor grotere kaart
Qua weerbericht is er vanavond niets nieuws te melden, wat ik niet ook al in mijn laatste weervideo heb gezegd. Na alle dramatische berichten vraagt Arjan terecht in de reacties of het nog wel veilig is om te skiën in het westen van Oostenrijk. Zijn vraag is precies goed, behalve dat “westen van”. De kaart hierboven laat duidelijk zien dat het lawinegevaar overal aan de Oostenrijkse noordkant zeer hoog is. Morgen pikt ook juist het oosten weer wat mee, terwijl het westen juist bijna niets krijgt. En zondag overal weer een laagje.
Olifant
OK, maar op de piste ben ik toch veilig. Ja dat klopt. Het feit dat er gisteren iemand in Ischgl op de piste is gegrepen en is overleden is de extreem zeldzame uitzondering die de regel bevestigt, dat je op de pistes volledig veilig bent voor lawines. Het heeft ook echt geen zin erover in te zitten. Dan zou je in Nederland ook niet meer in de auto stappen. De kans dat je op de piste gegrepen wordt door een lawine is kleiner dan dat je op de drempel van je hotel door een vallende olifant wordt geraakt. Te meer alle bergdiensten na het ongeval in Ischgl volledig op scherp staan.
Dus gewoon onbezorgd genieten van een unieke wintersportweek? Nou, dat nu ook weer niet helemaal. Het offpiste skiën is zo gewoon geworden tegenwoordig, dat in elke groep en in elk gezin wel iemand is die zich eraan “bezondigt”. Al druk je elkaar nog zo op het hart gewoon op de pistes te blijven, iemand zal toch ergens de verleiding niet kunnen weerstaan om toch net even dat ene schijnbaar ongevaarlijke hoekje door de poeder af te steken.
En juist als maandag, dinsdag en woensdag de zon volop schijnt in Oostenrijk zullen mensen al gauw denken: nu zal het toch niet meer zo gevaarlijk zijn. Misschien zakt het gevaren niveau weer naar 3 (Zwitserland nu al niet hoger dan 3 – zie hierrr). Maar dan moet je bedenken dat de meeste dodelijke ongelukken juist bij die middelste gevarenniveau’s gebeuren als mensen zich weer veilig wanen. Het zou onverantwoord zijn hier een mini-cursus lawinekunde te geven, maar ik kan een hint geven: zeer koud geweest -> bekerkristallen op oude sneeuwlaag -> daarop nu verse laag poeder. In die situatie blijven met name de schaduwhellingen soms wekenlang bloedlink.
Wat mij betreft mag je alleen dan roepen dat je iets van lawines begrijpt als je cursussen hebt gevolgd, boeken hebt gelezen en ook wel ergens in je omgeving met het verdriet over een slachtoffer geconfronteerd bent geweest. Heb je dat op zak, in je hersenpan en in je “systeem” en volg je de lokale lawineberichten elke dag, doe dan wat je goeddunkt zonder anderen in gevaar te brengen.
Blootstellingsduur maal kans
En met lawinegevaar is het net zo als met elk risico: de kans dat iets gebeurt is de blootstellingsduur maal kans. Dat is ook de reden dat duizenden mensen met nul lawinekennis en nul voorzorgsmaatregelen in die ene vakantieweek niets overkomt, terwijl elk jaar weer ervaren berggidsen omkomen. Hun kennis is misschien 100 keer groter en hun risico dus 100 keer lager, maar hun blootstellingsduur is wel 1000 keer hoger. Zo kan het dus zijn dat iemand met enige lawinekennis die een helling niet wil doen, door zijn maten wordt uitgelachen als zij die helling probleemloos afdalen. Anderzijds is het ook zo dat een overmaat aan kennis een schijnzekerheid biedt, waarop de spreuk van toepassing is “Let op, de lawine weet niet dat je een expert bent!”
Het kan zijn dat je op 10 meter naast een “hotspot” in de helling bent geskied waarmee je een lawine zou hebben losgetrapt die je zeker niet zou overleven… en dat er toch niets gebeurt. En dat je je dan koning waant terwijl je in werkelijkheid een enorme sukkel bent. En toch weten de echte liefhebbers nu al dat ze niet naar me gaan luisteren… en dat ze straks gewoon helemaal losgaan. Ik kan dan alleen maar ten overvloede roepen dat de pistes in een sneeuwsituatie zoals nu ook gewoon geweldig lekker skiën en boarden.
Misschien helpt het als ik de ongevallen van vandaag waarvan 2 dodelijk nog eens opsom…. (meer…)
EPA - Klik voor grotere plaat
Het was een beetje voorspelbaar en het is ervan gekomen: Zuid-Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk liggen plat door een complete sneeuwchaos. De vliegvelden van München en Zürich kunnen amper meer vliegen. Snelwegen en provinciale wegen zijn vastgelopen bij talloze ongevallen.
Een overzicht van de headlines:
Voor de skigebieden is het gewoon goed nieuws. Tijdens de vorstperiode is er weinig verse sneeuw gevallen en nu is een mooie verse laag zeer welkom. Het droomseizoen gaat verder!
Anja Verstegen van Herberge Ascharina bij het kleine Zwitserse bergdorpje St. Antönien op een half uur rijden van Kosters-Davos: “Vanochtend was er al 15cm gevallen en nu is daar alweer 20cm bijgekomen. Er valt duidelijk meer dan de locals hadden verwacht. Ik woon hier nu 10 jaar en heb nog nooit zoveel sneeuw gezien. Alle wegen worden geflankeerd door meters hoge sneeuwmuren.”
Gasten op de piste
Karin Berentsen van Haus Franka in het Zillertal: “Hier valt het gelukkig mee. Er is zo’n 15cm gevallen in het dal. Boven waait het wel maar onze gasten zijn allemaal de pistes op. Afgelopen week waren we in Nederland en daar was het pas bar! We horen wel dat het aan de andere kant van het Inntal en richting Kitzbühel wel bar en boos is!”
En natuurlijk hieronder weer een mooie verzameling webcams uit de skigebieden…. (meer…)
Klik voor grotere plaat
Gerard was vroeg op vandaag om een setje foto’s uit Laax (Zwitserland) met ons te delen. In Laax was het vanochtend -17°C. De komende dagen gaat die scherpe kou ervan af natuurlijk samenhangend met de dooiinval in Nederland. En er komt sneeuw. De Valentijnsneeuw lijkt daarbij alleen de opmaat van wat er in de Carnavalsweek gaat vallen.
[fbphotos id=350144401686438]
Hierboven zie je de verhouding tussen nog een bescheiden dump komende woensdag en dan een echte joekel van een dump volgende week woensdag zoals berekend in het GEM model. Het GFS model zit ook precies op dat spoor. Het ECMWF model laat de luchtdruk volgende week oplopen in de Alpen, maar nog niet richting grand beau. Strak blauwe luchten in de Alpen gaan op de bon de komende twee weken! Vandaag is een mooie dag aan de noordkant (zie webcams) en de Franse Alpen kunnen vrijdag een fraaie dag verwachten.
Hieronder alle Bizztravel Sneeuwhoogte App Uploads van vandaag… (meer…)
Klik voor grotere afbeelding
Vanavond een mini-update aan de hand van de GFS 12z. Helaas is wetterzentrale uit de lucht op dit moment. Hierdoor zijn we even toegewezen op wat andere, minder fijne, bronnen. Bovenstaande handige neerslagkaart uit de weerkamer kunnen we gelukkig nog wel bekijken. Met deze kaart probeer ik deel één van de interessante situatie die voor komend weekend aan het ontwikkelen is te illustreren. Het lijkt er namelijk op dat aanstaande vrijdag nog net een zwakke storing tussen de opbouwende hogedruk door zal weten te glippen. Dit betekent voor de gebieden (meer…)
