Wordt Elfstedentocht 2012 laatste kneutertocht?

radar_natuurijs

Met weer een ochtend met -13.1°C in Stavoren (zie kaart) en nog eentje te gaan, blijft het toch een beetje onwerkelijk dat de tocht der tochten niet gereden kan worden zondag. In verschillende artikelen op dit blog heb ik de Nederlandse ingenieurs opgeroepen geen vrede te hebben met de huidige kneuterige situatie van bijna Middeleeuws sneeuwvegen door een handvol burgers en militairen.

telegraafpagina_natuurijstrucs

En er is hoop! De Telegraaf heeft vandaag een smakelijke 24 pagina’s dikke bijlage speciaal gewijd aan het weergaloze natuurijsweekeinde in Nederland. Op pagina 21 daarvan zowaar een groot artikel over 3 state=of-the-art natuurijs-trucs voor de 16e Elfstedentocht mocht het de Koninklijke Vereniging de Friesche Elfsteden behagen de Middeleeuwse kneuterigheid vaarwel te zeggen.

Wat zijn deze 3 trucs? (meer…)

Record ijsdikte, bier en pleidooi voor Prof. Dr. Ing. Natuurijs

Klik voor grotere grafiek

Op bovenstaande grafiek van winterplaza.nl voor noordwest-Nederland (ochtendupdate nog niet binnen) is schitterend te zien dat de ijsgroei nog weer fors is tot zondagochtend. Hupsakee: van 11 naar 14cm. Laat de Vereniging de Friesche Elfsteden een goede beslissing hebben genomen uitgaande van de huidige draaiboeken – een pijnlijk grensgeval is het zeker! Ik zweer dat we zowel zaterdag als zondag berichten gaan krijgen van hele groepen kerels en vrouwen die de tocht gewoon rijden en de zullen zeggen dat het geweldig was (al dan niet met afsteker over de Fluessen).

Record ijsdikte
Bij deze doe ik een oproep aan iedereen om zondagochtend overal in Nederland de ijsdikte te gaan meten. Probeer op een foto vast te leggen wat je meet en stuur de foto via het formulier van “Tip voor Hajo” of mail naar info@. Laten we zeggen dat we uitgaan van open kadastraal bekende wateren – dus geen zwembaden en badkuipen in de tuin. En geen sloten van minder dan 2 meter breed. En niet ondieper dan 80cm. Ik verwacht hier in Krommenie naast ons huis toch wel 25cm te gaan meten.

Gratis fotoafdruk voor winnaar
Wesly Schippers van zwf-ontwerp.nl biedt voor de winnaar van de ijsdikte record wedstrijd een fotoprint aan op materiaal naar keuze. Afmeting 60×40 of iets groter mag ook – zie photogifts.nl. Hij is deze week nog op SBS6 geweest zie :
http://www.hartvannederland.nl/nederland/friesland/2012/geen-oog-dicht-door-elfstedenkoorts/. Zijn er nog andere ondernemers met een leuk product die prijzen willen inbregen? Ook dat graag via het formulier van “Tip voor Hajo” of mail naar info@.

Bier
Wat heeft een record ijsdikte te maken met bier? (meer…)

Zondag gewoon vriezen? Idee voor Friesland!

Klik voor grotere kaart

Het is echt een beetje of de duvel ermee speelt! Vannacht was het alweer kouder dan de koudste berekening met een minimum van -12,6°C in Lelystad en even later een tijdje lang de zwakte plekken van de Elfstedenroute met de strengste vorst. Zie het kaartje hierboven. En het blijft de komende nachten streng vriezen in Friesland zoals je onderaan dit bericht ziet. En het gekke is: met het GFS-model en het ECMWF-model is er een aanzienlijke kans dat de dooi en motsneeuw/motregen pas zondagavond invalt!

Backup event
Daarmee kwam ik op een lumineus idee voor de Friezen die nu toch een beetje als boeren met kiespijn iedereen uitnodigen om in Friesland te gaan schaatsen. En waarom? Het kan ook anders. Creëer als backup evenement aan de Elfstedentocht een schaatsfeest van jewelste met een klinkende Friese naam of toch iets Hollands zoals de overbekende “Sneek Week”. Zorg dat je facilitair en qua bemensing voor de Elfstedentocht en voor het backup event met klinkende Friese naam zo ongeveer precies hetzelfde nodig hebt inclusief feesttent in Leeuwarden, een reeks losse toertochten die samen 15.000  mensen verdragen en dat er een live op studio sport uitgezonden wedstrijd over minimaal 100km is. Vervolgens kun je dus door organiseren en om 1o uur ’s avonds voorafgaand aan “de dag” op een spectaculaire persconferentie bekend maken of het E wordt of B. En laat iedereen dan automatisch via SMS weten bij welke alternatieve toertocht hij of zij de volgende ochtend aan de start moeten staan. Kweenie hoor…. hoe het nu gaat (ook met dat vegen door vrijwilligers) is zooooo 20e eeuw!

Hieronder de volledige temperatuurserie tot de nacht op maandag… (meer…)

Wintersport krijgt valentijnsneeuw, Elfstedentocht liefst zaterdag

Rechter muisknop voor grote kaart

Ten aanzien van de Elfstedentocht moet je als weerman de geruchten vanuit Friesland (zie artikel Telegraaf) combineren met wat de weerkaarten aan optimisme toestaan. Wat de pret vanmiddag, vanavond, vannacht en morgen overdag drukt is dat we de matige en strenge vorst en zeker de zeer strenge vorst eventjes kwijt zijn. Anderzijds zit er in de dikke laag ijs die er nu ligt ook kou opgesloten die aan de onderkant het ijs heus wel door laat groeien. Een paar centimetertjes erbij en de tocht der tochten kan doorgaan.

Zondag kan ook
Hierboven de kaart van de nacht op zaterdag. Ook de nacht op donderdag en de nacht op vrijdag brengen weer matige en strenge vorst. Dan rest eigenlijk alleen nog de vraag: alles op alles zetten voor zaterdag of toch nog de koude nacht op zondag erbij pakken, wetende dat het dan zondagmiddag licht dooit. In de drie modellen die ik op de voet volg is de maandag wel echt een beetje uit de gratie.

Wat zeggen de modellen?
Kort maar krachtig vat ik het zo samen:

Europees model (ECMWF – KNMI):

  • zaterdag super de fluper met paar graden vorst, strak blauw en nauwelijks wind
  • zondag kan ook zij het met lichte dooi en motregen, sowieso zwaar bewolkt, zwakke wind

 Amerikaans model (GFS):

  • zaterdag super de fluper met paar graden vorst, strak blauw en nauwelijks wind
  • zondag kan ook zij het met lichte dooi, eerst zonnig later bewolkt, zwakke wind

Canadees weermodel (GEM):

  • zaterdagochtend al bewolkt en invallende lichte dooi, wel droog, vanaf einde van de middag sneeuwval, ’s nachts overgaand in ijzel
  • zondagochtend regen, daarna snel opklarend, lichte dooi

3 modellen berekenen Valentijnsneeuw Alpen
[fbphotos id=346793705354841]
Voor grote afbeeldingen zie dit facebook album.

Dat de laaglandwinter nog op vol stoom doorgaat na het weekeinde is nu zo goed als uitgesloten. De drie modellen geven allemaal flinke sneeuwval aan de noordkant van de Alpen medio volgende week (GEM en ECMWF dinsdag en GFS woensdag). Dat zou als een enorme klaterregen over Nederland gaan. Erg goed nieuws voor de wintersport: deze sneeuw komt precies op tijd. Het is een droomseizoen en het moet een droomseizoen blijven.

Het zij de Alpengangers gegund natuurlijk. Schitterend zelfs zo vlak voor de krokus (ik ga met gezin naar Pitztal). Maar wij willen natuurlijk weten of er een kans is dat er na Valentijnsdag herstel van de winter zou kunnen komen. Ik acht de kans daarop momenteel 50%. Keer op keer zien we modelruns daarvoor kiezen. Gisteravond en vanmiddag had GFS een fors herstel van de winter. Vanavond doet het ECMWF dat zij het iets voorzichtiger. Toch begin je te denken dat deze ijsvloer gewoon niet helemaal gaat wegdooien. En hoe snel vriest 5cm water op het ijs weer aan?

Hieronder het voorzichtige herstel van de winter in het Europese model… (meer…)

Amerikaans weermodel zegt Elfstedentocht komende zondag

Rechter muisknop voor groot

De GFS 18u van gisteravond laat was positief voor een Elfstedentocht komende maandag. De nieuwe 00u run (beschikbaar sinds 6 uur) geeft nog een window of opportunity komende zondag. Temperaturen op of net onder het vriespunt na een nacht met matige vorst. Wel al westelijke wind maar nog nauwelijks neerslag. Zie de kaart hierboven voor zondag 12uur. Heel anders dus dan het Canadese model dat al komend weekeinde een flink front naar de Alpen gaat doorlaten (zie vorig bericht).

Het GFS model laat pas de 15e een flinke plug neerslag door naar de Alpen en gaat dan richting 20e met kwakkelweer toch de kant op van mijn BV5 maar later en minder uitgesproken en minder koud dan in het Canadese model.

Rechter muisknop voor groot

Hierboven het ensemble van de 00u run voor Friesland. Je ziet de neerslaglijntjes op zondag allemaal tegen de grond gedrukt. Pas 14 en 15 februari zou het regenen. Eén moedig lijntje gaat voor fors herstel van de winter vanaf de 17e. Laat me alvast verklappen dat het Europese model dat ik in het volgende bericht ga behandelen. Juist voor deze spannende oplossing kiest. Een dergelijk herstel van de winter hoeft niet sneeuwvrij te zijn. Dus of we daarop willen gokken? Ik zou nog steeds alles op zetten voor een tocht op zaterdag of zondag, waarbij de kans bestaat dat we een vriezende maandag cadeau krijgen. Die lijntjes zijn in bovenstaande grafiek ook te vinden.

Niet wanhopen dus!

Hieronder later nog enkele GFS kaarten… (meer…)

Weermodellen 3-0 voor Elfstedentocht op zaterdag 11 februari

Hierboven het deels nog bedroevende beeld van de ijsdikte op de Elfstedenroute. De getallen zijn “user  generated” van de website ijsdikte.eu, een initiatief van degene die we hier kennen als reageerder Keida. Grappig is dat ik zonet zag dat het vanochtend daar tussen Lemmer en Stavoren net even -15°C is geweest dus dat is bemoedigend. Getallen op die website met een gele rand zijn 3-5 dagen oud. Suggestie aan Keida: nu je zoveel metingen binnenkrijgt moet je gewoon alles ouder dan 24 uur niet meer tonen en alles ouder dan 12uur een gele rand geven. Alleen zo zijn we niet helemaal aan de zich in Stilzwijgen hullende rayonhoofden overgeleverd.

De stemming in Nederland is inmiddels toch wel dat de tocht der tochten er zal komen. De weermodellen gaan vanochtend allemaal voor zaterdag 11 februari. GFS, ECMWF en GEM laten het allemaal op zondag of maandag tenminste tijdelijk misgaan. Met of een plens regen als sneeuw naar de Alpen over ons heen of een serie kwakkeldagen die het ijs ook geen goed zal doen. De dag waarop het kan (me is verteld dat zondag toch al geen optie is) is gewoon zaterdag 11 februari 2012. Waarbij ik me goed kan voorstellen dat de beslissing pas morgen wordt genomen als we weer een hele rits hoofdruns verder zijn. Als de weergoden er nog even zin in krijgen tot medio volgende week, dan heeft dat natuurlijk de voorkeur.

Update 9.38u: ik hoor net op de radio dat er nog geen datum is genoemd, dat woensdagavond de rayonhoofden weer bij elkaar komen en dat donderdagochtend weer een persconferentie is. Als ik zie dat het vannacht waarschijnlijk weer zeer streng gaat vriezen dan vraag ik me af of dit niet allemaal 1 dag eerder zou kunnen. Anderzijds vermoed ik dat het draaiboek van de organisatie zo is dat de zaak in 48 uur kan worden opgetuigd. Als ze maar niet de fout van de gemiste tocht van 1996 gaan herhalen!

Ik quote WikipediaOp 24 oktober 2008 publiceerde het wetenschappelijke tijdschrift Climatic Change dat volgens de berekeningen van het planbureau vier keer vaker de Elfstedentocht georganiseerd had kunnen worden: in 1939, 1979, 1987 en in 1996.

Hieronder enkele illustratieve weerkaarten… (meer…)

Vanochtend op het nippertje de zeer strenge vorst gehaald

Klikken voor groot wordt gefixed

Grappig dat de weergoden ook van statistiek houden! Met -14,6°C om 7 uur nemen ze geen genoegen en dus persen ze er om half negen nog en fraaie -15,1°C uit. Natuurlijk is ons eigen koudemeer – de Flevopolder. Grappig dat deze dunne lens van zeer koude lucht (niet meer dan 50m dik) ook nog even naar Stavoren is gewaaid rond 8.50 uur. -15,0°C precies daar waar het ijs voor de Elfstedentocht nog het zwakst is!

Na de kids op de schaats naar school te hebben gebracht – heel grappig met een stukje ijs-water-ijs-sandwich ertussen – en ik weer weet wat brugbukken (leuk voor de Van Dale?) is, post ik snel dit korte bericht…. in afwachting van hoe de nu toch verregaand geoptimaliseerde site het gaat doen vandaag!

Glattalp -44,2°C
 

En in de Alpen? Beetje brrrr. De Glattalp kelderde naar -44,2°C vannacht. Geen record want op 7 februari 1991 werd hier -52,5°C gemeten. Zie dit geweldig volledige overzicht van temperatuurrecords op wikipedia.de. Dit weerstation is in bezit van MeteoMedia van de Duitse TV-weerman Jörg Kachelmann en enigszins omstreden. Kachelmann beweert echter dat zijn opstelling met de thermometer op 6 meter hoogte met een sneeuwhoogte van 4 meter precies goed is ingericht. Wat maakt het uit: het was gewoon fricking koud vannacht in de Alpen en wat mij verbaast zijn die gemeten windstoten op de toppen.

Hieronder de ochtend Nederlandse temperatuurserie vanaf half zes… (meer…)

Maandag 6 februari Vijf Merentocht Giethoorn & Wanneperveen

Klik voor grotere afbeelding

Breaking nieuws op twitter: ijs & weder dienende vindt morgen de Vijf Merentocht (25/50km) plaats georganiseerd door de IJsclubs Giethoorn en Wanneperveen. Zie hierrr de aankondiging op Twitter en. Meer informatie op de website van IJsclub Giethoorn. En hierrr dus op Twitter. De foto hierboven van IJsclub Giethoorn toont dat de Vaderlandse ijsclubs wel degelijk over materieel beschikken om snel grote oppervlakken en afstanden ijs sneeuwvrij te krijgen.

Niet te verwarren met de grote Overijsselse Merentocht (200km) die langs nog een hele riedel dorpjes gaat (zie route).

We zijn nu duidelijk in fase 3 beland van de realisatie van een Elfstedentocht:

  1. Begin ijsaangroei en goede weerkaarten
  2. Officiële koudegolf (drie nachten strenge vorst, drie dagen matige vorst)
  3. Eerste kleine toertochten
  4. Eerste grote toertochten & wedstrijden
  5. Elfstedentocht
  6. Lekker verder schaatsen (LOL)

Vlak bij mij in de buurt gaat het gerucht dat woensdag de Bannetocht in het Jisperveld gereden kan worden. Op de website van de IJsclub Wijdewormer lees ik echter: (meer…)

Nu ook “man in Sarajevo” in dienst van elfstedentocht

sarajevo 05-02 2012

Klik voor grotere plaat

Herinner je je mijn artikel over “onze man in Boekarest”? Sinds gisteren moet ik daar “onze man in Sarajevo” aan toevoegen. Beide heren komend weekeinde op de Bonkevaart? In elk geval is het zo dat kurkdroge kraakheldere stralingsnachten zoals gisternacht (-22,9°C in Lelystad) en vannacht  (-21,0°C in Lelystad) alleen mogelijk zijn als op een andere plek bakken met hemelwater of hemelsneeuw zijn neergedaald. Het weer is nu eenmaal altijd yin en yang. Behalve dan dat ik op deze kaart van het hele noordelijk halfrond vanochtend een beetje zit te zoeken naar de plek waar een warmtegolf onze kou momenteel zou compenseren? Zie jij hem? Ik niet!

In het artikel over de ellende in Sarajevo waar bovenstaande plaat van is zegt een ooggetuige:

“This is unbelievable. I can’t remember snow like this in the past 30 years,” said Mirsada Mitrovic of Sarajevo. “Maybe when I was a child, but since then, nothing like this.”

En dat is enerzijds een onbeduidende anekdote, maar anderzijds een herinnering aan het feit dat het klimaat een cyclisch gebeuren is met op elkaar gestapelde cycli met typische faselengtes van verschillende decennia tot enkele eeuwen. Het is dus heel logisch dat mensen in de tweede helft van hun leven weer mee maken wat ze kennen uit hun vroege kindheid. En pik nog even dit net in Applied Physics Research gepubliceerde paper van Habibullo I. Abdussamatov van het observatorium in St. Petersburg mee en dan begin je je toch af te vragen of we voortaan niet semi-jaarlijks elfstedentochten kunnen schaatsen.

Klik voor grotere plaat

Op onze buienradar was de hele avond en nacht een front op de Noordzee te zien, dat geen schijn van kans had het continent te bereiken. Alleen in Zeeland is een centimetertje gevallen. In Groot-Brittannië is het daarentegen weer goed mis. De vierde winter op rij nu. Zie het plaatje hierboven en het hele verhaal hierrrr.

Wat zeggen de weermodellen vanochtend over het voortduren van de kou? ECMWF is de komende dagen zeer koud (zie scherp koude KNMI verwachting en kaarten hieronder) komt dan op een tijdelijke verzachting met sneeuw- en ijzelkansen rond de 13e, om op woensdag de 15e weer voor een Siberische oplossing te kiezen (oostelijke aanvoer dus). GFS kiest rond de 13e voor de Groenlandoplossing (noordelijke stroming), gaat dan twijfelen en doet de 15e een WC en kiest dan richting 17e toch weer voor Groenland. En GEM switcht op 14 februari strak naar de Groenlandoplossing (mijn BV5 dus).

Hoog tijd voor een analyse van de kaarten! (meer…)

Krommenie meldt 10,5 cm sneeuwhoogte

105mm sneeuw

Klik voor grotere plaat

De “sneeuwhoogte dal”  in Krommenie is 10,5cm en een echte “berg” hebben we niet. Denk dat we tot de “zwaarst getroffen gebieden van Nederland behoren”. Vanavond kun je me zien in editieNL in een item oven een Zaandijkse schaatstoertocht die nu helaas is afgeblazen. Ik pleit daar wederom voor uitvindersgeest op het gebied van sneeuwvrijmaken van onze “pistes”. Thuis heb ik het ijsbaantje al helemaal ijsvrij zoals je hier kunt zien. Terwijl het zweet over mijn rug druipt, kijk ik natuurlijk meteen weer naar de situatie in het land.

sneeuwduinen gaasterland

Klik voor grotere plaat

In Friesland schijnt helaas toch wat meer sneeuw te zijn gevallen bij een stevige wind met sneeuwduinen in het Gaasterland als gevolg (zie foto van Jelte van der Meer hierboven). Dat betekent mijns inziens ook dat de ijsvlakten ook weer een beetje schoongeblazen zullen zijn. Hierover wacht ik op bericht!

Ondertussen is het echt aan het dumpen in Zeeland zoals ik gisteren al aankondigde. Ik ontdek zo net ook de prachtige webcamsite Zeelandlive.nl waarvan hieronder enkele screenshots… (meer…)