Versie 3.0 van analyse lawineongeluk Friso ziet het licht

Cruciale foto van plek des onheils

Zojuist heb ik mijn volledig herziene “Vermoedelijke toedracht lawineongeluk Lech” en de bijbehorende video weer live gezet. Er zijn vier redenen dat ik toch niet wacht op de resultaten van het officiële onderzoek ondanks dat de Koninklijke familie om rust heeft gevraagd:

  1. Vele, vele wintersporters hebben er bij me op aangedrongen de analyse terug te plaatsen omdat mijn verhaal en video volop worden gebruikt voor bewustwording binnen groepjes freeriders en zelfs van ouders naar hun fanatiek wintersportende kinderen;
  2. Met alle verzamelde “bewijsstukken” is mijn vetrouwen in de juistheid van mijn analyse zeer sterk gegroeid;
  3. Als mijn analyse ook maar een klein beetje in de goede richting zit, is het ongeval inderdaad zeer instructief en zeer leerzaam voor hoe het tot een dergelijke ramp kan komen;
  4. Wat me kippenvel bezorgt is dat de aanloop tot de lawine en de aard van de lawine zeer veel overeenkomsten vertoont met mijn eigen lawineongeval op 26 februari 1993 – vanuit die “gevoelde nabijheid” zal ik me verder met deze zaak bemoeien.

Bewijsmateriaal en de 3 Noren (meer…)

Lawine verwoest stoeltjeslift St. François Longchamp (Maurienne)

Lawine St. Francois Longchamp

Lawine St. François Longchamp

Het zoveelste verhaal over lawines, denk je misschien. Maar bekijk dan even deze video (link) van wat er vrijdagmiddag rond 15.30 uur gebeurde bij de télésiège de la Lauzière in St. François Longchamp (h/t Eric). Mozes kriebel! Dit is dus een natte-sneeuw-lawine en dan nog in de variant van de grondlawine waarbij het hele sneeuwdek tot op de onderliggende weide omlaag schuift. 

Update 6 maart 7.30u: klik voor video vanuit de draaiende stoeltjeslift gefilmd!

Niemand gewond
Held van de dag is liftbediende Marie-Hélène Dulac die de lawine zeer traag op gang zag komen en die besloot geen nieuwe mensen meer in de stoeltjeslift te laten, maar de lift wel te laten draaien om de al ingestapte mensen uit de baan van de lawine te krijgen. Uiteindelijk moesten 70 mensen in een twee uur durende reddingsactie uit de lift worden gehaald. Niemand raakte gewond. De lift blijft voor de rest van het seizoen dicht (zie artikel). 

Een natte-sneeuw-lawine begint met een scheur langs de hoogtelijn in de vorm van een Fischmaul (vissebek) of Lawinenmaul. In normale winters wijzen die scheuren juist op een sneeuwdek dat zich aan het stabiliseren is, bij de extreme warmte van de afgelopen dagen en de bijzondere sneeuwhoogte gaat die bek steeds verder open totdat de hele sneeuwmassa doorschuift naar het dal.

Moeder natuur
Iedereen die de afgelopen week op wintersport is geweest, heeft tenminste kleine natte-sneeuw-lawines gezien. En dan vooral buiten het pistegebied. Als natuurfreaks wel eens roepen dat pistes de onderliggende vegetatie beschadigen, roep dan maar terug dat moeder natuur er zelf ook wat van kan!

Maar deze lawines maken geen onderscheid tussen piste en offpiste. Je kunt ze ook niet triggeren met detonaties. Typisch voor natte-sneeuw-lawines is dat ze al optreden vanaf een hellingshoek van 25° en dat ze op zo’n helling dan ook veel langzamer bewegen dan de 80km/u van een “droog” Schneebrett dat bij voorkeur tussen 33° en 47° optreedt. Ze zijn ook “voorspelbaar” omdat je altijd eerst zo’n vissebek krijgt. 

Omhoog kijken
Vanaf  Ab berichtte uit Damüls dat er in Faschina 2 van dergelijke lawines over de piste zijn geschoven. Zelf heb ik gezien dat de Rifflsee-dalafdaling in het Pitztal elke namiddag werd afgesloten vanwege het lawinegevaar. Ik skiede de dalafdaling net rond het tijdstip van afsluiting en keek heel goed en ver omhoog of er op die steilere hellingen niet iets in beweging kwam.

Permanente studie
Na een heldere nacht (herkenbaar aan de knalharde pistes) is er ’s ochtends ook GEEN gevaar voor natte-sneeuw-lawines. En na de zachte fase – als het overdag hoogstens weer een graadje dooit en er geen dikke papsneeuw is op de piste – zijn al die vissebekken op de hellingen juist een teken dat de spanning uit het sneeuwdek is en dat er geen lawinegevaar is. Verwarrend? Ja, lawinekunde is verwarrend en daarom vereist het permanente studie!          

Lungern-Schönbuel

29 januari Lungern-Schönbuel

In dit bericht van het Schweizer Fernsehen zit een mooie helikoptervideo waarin je tal van actuele grote grondlawines ziet terwijl er wordt uitgelegd dat er voor het laatst 30 jaar geleden zo veel van dergelijke lawines waren. De video is van vorig weekeinde toen het ook zo zacht was. In Les Crosets in de Portes du Soleil schoof toen een gigantische grondlawine over een piste (zie spectaculaire foto en artikel). In dat weekeinde waren er ook tal van wegafsluitingen en hadden ook de Zwitserse bergtreinen met lawines te maken (zie artikel).    

“Tijdig” gewaarschuwd
Zowel in Zwitserland als in Frankrijk zijn de liftmaatschappijen “tijdig” gewaarschuwd voor het gevaar dat liftinstallaties beschadigd kunnen worden. Zie dit Zwitserse bericht van 11 februari en dit Franse bericht van 10 februari. Beide refereren aan het ongeluk van 29 januari in Lungern-Schönbuel waarbij ’s ochtends vroeg voor opening van de liften een liftmast werd geknikt door zeer traag schuiven van het sneeuwdek. Die lift moet nog dit seizoen gaan draaien met 1 mast minder en met 25 in plaats van 100 stoeltjes.  

Al zoekende op “télésiège” kwam ik nog een reeks recente ongemakken en ongevallen tegen… (meer…)

Chef bergredding Vorarlberg open voor idee “preventie-stichting”

gebhard barbisch

Gebhard Barbisch – klik

“Ja de raket is ook niet uit een koets geëvolueerd”, roept Gebhard Barbisch de baas van de bergredding van Vorarlberg enthousiast als ik hem voorstel dat er een preventie-stichting in het leven geroepen zou kunnen worden om nog eens helemaal fris over oplossingen na te denken. 

Naar de maan
“Met zo’n stichting kun je een ‘bouweffect’ krijgen, waarbij je op totaal verrassende oplossingen komt!”, aldus Barbisch. “In 1930 had ook niemand gedacht dat we naar de maan zouden vliegen. Ja, het is zelfs zeker dat we over enkele jaren de preventie in de wintersport op een totaal andere manier zullen aanpakken.

Eureka
We hebben elkaar nu een half uurtje gesproken, maar er komt een moment – misschien nog deze week of volgende week of volgende maand – dat iemand denkt eureka en dat we dan op het spoor komen van een totaal nieuwe meer bevredigende aanpak van preventie!”

Gebhard Barbisch is leider van de bergredding in de Oostenrijkse provincie waar het lawineongeluk van Prins Johan Friso is gebeurd. Gisteren sprak ik hem uitgebreid over de door zijn collega Estolf Müller uit het Salzburgerland aangezwengelde discussie over vernieuwing van het preventiebeleid (zie hierrr en hierrr).

In eerste instantie reageerde  hij sceptisch over de aanzet van zijn collega. Hij sprak zijn verwondering uit over “die buitenlanders” die niets van de berg begrijpen en die in plaats van hun tochten voor te bereiden in de disco hangen. Ik wierp hem voor dat Florian Moosbrugger natuurlijk bepaald geen “buitenlander” was.

“Domme buitenlanders”
Alsof hij zijn “stam van de Vorarlbergers” moest verdedigen, reageerde hij uit de heup: “Ik moet nog zien of niet Prins Johan Friso als eerste die helling is ingeskied.” De bergmens Barbisch voelde de ontoereikendheid van dit antwoord en stond in een keer meer open voor mijn suggesties. (meer…)

In Oostenrijk laait discussie op over veiligheidsbeleid

bergretter.at

Zaterdag hadden we meteen al het gekke verhaal van de vader die zijn vrouw en jarige dochter uit de sneeuw opdolf vlak buiten de pistes van Innerkrems. Gisteren overleefde een jonge Weense vrouw tenauwernood een lawine in Bad Hofgastein en op dezelfde dag overleefde een jonge Fin het niet dat hij ver buiten het pistegebied van Kitzbühel – vermoedelijk dus als freerider/toerskiër – op een flank van de Grosser Rettenstein (2362m) tweeënhalf uur bedolven lag. Hij overleed na twee eerdere wel succesvolle reanimatie pogingen in het Ziekenhuis van Zell am See.

Graag maak ik daarom vanochtend attent op de website Bergrettung.at – een soort online magazine voor Oostenrijkse bergredders – waar je al deze voorvallen kunt nalezen voor zover ik ze hier niet in detail beschrijf. Gisteren heeft iemand daar overgewerkt en een lang artikel geschreven over de opgelaaide discussie over het veiligheidsbeleid rondom het toerisme in Oostenrijk. Interesseert het thema je dan is het artikel (zie hierrr) verplichte kost.

Chef is het zat
De chef van alle Oostenrijkse bergredders Estolf Müller is helemaal klaar met de manier hoe skigebieden en skiregio’s zeer veel reclame maken voor poedersneeuwavonturen – een groot deel van de gebruikte reclamebeelden is offpiste  – en anderzijds in die “belevingscommunicatie” nauwelijks aandacht besteden aan risico’s en veiligheidsaspecten. Dit sluit nauw aan bij het betoog van Wilco van Rooijen vrijdagavond in de uitzending bij Pauw & Witteman.

Repliek
In het artikel verweert Leo Bauernberger van de Salzburger Land Tourismusgesellschaft (SLT) zich door te zeggen dat er juist wel steeds meer communicatie over veiligheidsrisico’s is en dat er in de richting van de freeriders zeer veel gebeurt qua communicatie en voorlichting in het skigebied. Ik kan dat beamen: steeds meer geliefde freeriders gebieden plaatsen zogenaamde freeriders checkpoints op verschillende plaatsen in het skigebied, met een actueel lawinebericht en uitleg over de gevaren en voorzorgsmaatregelen.

Snow Safety Center
Door de hele trend van het freeriden is er ook in Nederland al het nodige te vinden. Het aan de skivereniging gelieerde Snow Safety Center van Rolf Westerhof verzorgt goede cursussen in Nederland. Vanochtend heeft Westerhof een uitstekend verhaal in de Telegraaf waarin hij uitlegt dat een zogenaamde kameradenredding bij Johan Friso zeer goed mogelijk was geweest, maar dat hij ook weet dat een vriend na zelf de lawine tenauwernood te hebben overleefd, zo gedesoriënteerd kan zijn, dat hij niet meer in staat is effectief te handelen.

Zie ook mijn 2 artikelen:

WePowder.nl
Een geweldige club mensen is ook de WePowder community. Ik kan poederliefhebbers alleen maar aanraden zichzelf ook als “freerider” te gaan zien en zich dan ook bij deze club aan te sluiten. Met hun intensieve communicatie ga je dan echt goed voorbereid op reis. Een zeer handige webdienst van WePowder is hun lawinedienst waar je de naam van je skigeied intikt en je meteen het actuele lawinebericht krijgt (vaak per provincie opgesteld).     

lawineschaal van wepowder

Klik voor leesbare afbeelding

Ik hoop dat WePowder me toestaat om bovenstaande lawineschaal hier te mogen tonen, want deze is geweldig en er zijn ook enkele met slechte vertalingen vanuit Duits in omloop. Een goed Duits origineel zie je hierrrr. Het goede van deze gevarenschaal is dat er een expliciete kolom is voor de gevaren van het offpiste skiën (dichtbij de pistes)  en freeriden (verder weg van de pistes) en toerskiën (helemaal vrij bewegen door het gebergte). Je ziet dan dus ook dat het gevarenniveau 3 waar we nu op de meeste plaatsen zitten LEVENSGEVAARLIJK is.  

En toch denk ik dat er echt meer moet gebeuren! (meer…)